ADANA (AA) - Türk Dil Kurumu (TDK) Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Harun Şahin, 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi'ne ilişkin, "Türkiye Cumhuriyeti'nin alfabesi hiçbir şekilde değişmeyecektir. Bu 34 harf, tamamen ortak bir işaret sistemidir. Güzel tarafı şudur, bizim 29 harfimiz bütün cumhuriyetlerde kullanılacak. Diğer hiçbir cumhuriyet de 34 harfin tamamını kullanmayacak, ihtiyaçlarına göre oradan 29'un üzerine ekleme yapacaklar." dedi.
Şahin, Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) ve TDK işbirliğinde ÇÜ Kongre Merkezi'nde düzenlenen "Geçmişten Günümüze Türk Atasözleri Çalıştayı"nın açılışında, milletlerin hürriyet ve istikballerinin temelini milli şuurun, bunun temelini de dilin oluşturduğunu söyledi.
Bu çerçevede atasözlerinin de bir milletin hayata, doğaya, çevreye, insana bakışını yansıtan özlü ve kısa sözler olduğunu anımsatan Şahin, şöyle konuştu:
"Yaklaşık 12 milyon kilometrekareye yayılmış bir Türk dünyası var. Bu Türk dünyasının ortak bir iletişim dili var. O, Türkçedir. Biz Türkçeye hizmet ettiğimiz sürece, Türkçeye bağlı kaldığımız sürece inandığımız bütün değerlerin tekrar yeşereceğine inanıyorum. Bunu kalıp bir ifadeyle söylemek istiyorum, Türkçeye hizmet etmek demek, Türklüğün ve İslam'ın bütün değerlerine hizmet etmek demektir. Onun için Türkçeye hizmeti çok önemsiyorum. TDK'nin bu gayeyle kurulduğunun farkındayız."
Şahin, Türk Devletleri Teşkilatı'nın kurulmasıyla TDK'nin bir kamu diplomasisi yürüten, ayrıca yurt dışında Türkiye'nin imajını yükseltecek bir kuruma dönüştüğünü ifade etti.
- Ortak Türk Alfabesi
Türk Devletleri Teşkilatı üyesi ülkelerden oluşan Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu'nun Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de 9-11 Eylül'de yaptığı toplantıda 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi üzerinde uzlaştığını anımsatan Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü
"Ortak Türk Alfabesi'nin inşallah ülkelerin parlamentolarına gelerek kısa zamanda hayata geçirileceğini umut ediyoruz çünkü bunun arkasında Türk Devletleri Teşkilatı'nın iradesi var. Burada bazı basındaki 'Türkiye Cumhuriyeti'nin alfabesi değişiyor mu?' diye çıkan yanlışları düzeltmek gerekiyor. Ben yıllarını müfettişlikle geçirmiş, bürokratik hayattan gelmiş bir arkadaşınız olarak ki burada da müfettiş arkadaşlarımız var, onlar da gayet iyi bilirler ki Türkiye'de birtakım şeyler anayasayla bile değiştirilemez. Çünkü anayasanın bile aleyhine yorumlanamayacağı durumlar vardır. Türkiye Cumhuriyeti'nin alfabesi hiçbir şekilde değişmeyecektir. Bu 34 harf, tamamen ortak bir işaret sistemidir. Güzel tarafı şudur, bizim 29 harfimiz bütün cumhuriyetlerde kullanılacak. Diğer hiçbir cumhuriyet de 34 harfin tamamını kullanmayacak, ihtiyaçlarına göre oradan 29'un üzerine ekleme yapacaklar. Bu anlamda basında farklı şeyler çıkıyor. Onu da düzeltmekte fayda var."
- Büyük Türkçe Dil Modeli
Şahin, TDK olarak zamanla dilde ortaya çıkan değişim ve ihtiyaçların farkında olduklarını vurguladı.
Dil çalışmalarında da çağdaş teknolojinin geldiği seviyeye bir şekilde ulaşılması gerektiğine işaret eden Şahin, şunları kaydetti:
"Büyük Türkçe Dil Modeli geliştirmemiz gerekiyor. Bunun için Cumhurbaşkanlığımızdan gerekli ödeneği almış durumdayız. İnşallah 2025 yılı bütçesi onaylandıktan sonra Büyük Türkçe Dil Modeli'ne başlıyoruz. Hem çağdaş Türkçenin hem tarihi Türkçenin dönemsel dönemsel bütün derlemleri (Dilin türlü kullanım alanlarından derlenmiş örneklerinin bilgisayar tarafından okunabilecek biçimde bir araya getirilmiş kümesi) yapılmadığı sürece Türkçe konuşan, Türk gibi konuşan, Müslüman gibi konuşan, Türk gibi düşünen bir yapay zeka yapabilmek mümkün değil. Onun için bu alanda çok yoğun bir trafik sürdürüyoruz. Bütün kamu kurum ve kuruluşlarıyla, yayınevleriyle görüşüyoruz. Büyük Türkçe Dil Modeli'ni, Türkiye Türkçesinden başlamak üzere dönemsel derlemlerinin tamamını yapacağız."
Çukurova Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hamit Emrah Beriş de atasözlerinin Türk sözlü kültürünün en önemli parçalarından olduğuna dikkati çekti.
Beriş, iki gün sürecek çalıştayda çeşitli üniversitelerden 46 akademisyenin 42 tebliğ sunacağını bildirdi.
Konuşmaların ardından çalıştay başladı.
