PARIS (AA) - Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), 21 Kasım'da açıkladığı kararda, "Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan ötürü" Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardı.

UCM'nin 1998'de kabul edilen Roma Statüsüne taraf devletlerinin, mahkemenin Netanyahu hakkındaki kararını uygulayıp uygulamayacağı merak ediliyor.

Paris hükümeti, bu konuda muhalefetin ve insan haklarını savunan derneklerin tepkisini çeken çelişkili açıklamalarda bulundu.

İlk önce mahkemenin Netanyahu'ya yönelik emriyle ilgili "uluslararası hukukta üzerine düşen yükümlülükleri uygulayacağını" duyuran Paris hükümeti, ardından Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla 27 Kasım'daki açıklamada, Roma Statüsünün, aynı zamanda UCM'ye taraf olmayan devletlerin dokunulmazlığına ilişkin uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklerle uyumsuz hareket edilemeyeceğini öngördüğü belirtti.

Açıklama, "Bu tarz dokunulmazlıklar, Başbakan Netanyahu ve ilgili başka bakanlar için geçerli ve UCM (bu kişilerin) tutuklanmalarını ve teslim edilmelerini talep ederse dikkate alınmalı." ifadelerine yer verildi.

Fransa'nın mahkemenin tutuklama emriyle ilgili söylem değişikliği, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Netanyahu'nun UCM kararına ilişkin yaptığı telefon görüşmesinin içeriğinin ulusal basına yansımasının ardından geldi. Fransız basınına göre, Netanyahu'nun görüşmede öfkesini dile getirirken Fransa'dan UCM kararını uygulamamasını istedi.

UCM'de Filistinli mağdurları temsil eden Fransız avukat Faten Ben Hassine, Paris hükümetinin UCM'nin Netanyahu kararına ilişkin açıklamalarını AA muhabirine değerlendirdi.

Ben Hassine, konuşmasına, UCM nezdinden Filistinli mağdurları uzun yıllar temsil eden ve 26 Kasım'da hayatını kaybeden Fransız avukat Gilles Devers'i anarak başladı.

Fransız avukat, UCM'nin Netanyahu ve Gallant için tutuklama emri çıkarmasının "sürpriz" olduğunu belirterek, bu tutuklama emirlerine kuşku ile yaklaştığını ifade etti.

İsrail'in UCM'ye taraf olmadığını ve mahkemenin Roma Statüsünü kabul etmediğini söyleyen Ben Hassine, Tel Aviv hükümetinin bu mahkemenin yargı yetkisini tanımadığını belirtti.

Ben Hassine, İsrail'in mahkemeye bölgede yaşananlarla ilgili yargı yetkisi olmadığı ve hakkında soruşturma başlattığının bilgisini iletmemesine ilişkin 2 itirazda bulunduğunu kaydetti.

Fransız avukat, "Tabii ki UCM İsrail'in itirazlarını reddetti." diyerek, UCM'nin, Tel Aviv'in mahkemenin tanınıp tanınmadığını muhakeme edemeyeceğini belirterek, 2021'de İsrail hakkında soruşturma başlattığını hatırlattı.

Roma Statüsüne taraf devletlerin, UCM'nin kararlarını uygulaması çağrısı

Fransız avukat, Roma Statüsünü imzalayan devletlerin UCM'nin hüküm ve kararlarına uyması gerektiğini vurguladı.

Ben Hassine, Fransa'nın Netanyahu için "dokunulmazlığı" ileri sürmesi hakkında, şu ifadeleri kullandı:

"Fransa'nın, İsrail'e ayrılan 'dokunulmazlığı' öne sürdüğünü öğrendik ve hepimiz bunun hukuki değerini merak ettik. Bu konuda Ceza Mahkemesi açıklama yaptı, (Roma Statüsünü) imzalayanların tamamı gibi Fransa'yı da mahkemenin aldığı kararları harfiyen uygulama yükümlülüğü olduğu konusunda uyardı. Hem taraf olup, Roma Statüsünü imzalayıp, aynı zamanda UCM'nin aldığı kararı uygulamamak olmaz."

Suriyelilerin Hatay'daki sınır kapılarından ülkelerine dönüşü sürüyor Suriyelilerin Hatay'daki sınır kapılarından ülkelerine dönüşü sürüyor

UCM'nin kararlarının devletler tarafından yürürlüğe konulmasını sağlayacak bir "infaz mekanizması" olmamasının sorun teşkil ettiğini belirten Ben Hassine, taraf devletlerin, mahkemenin kararlarına uymaması halinde bu konuyu UCM'nin Taraf Devletler Meclisine veya Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) taşıyabileceğini anlattı.

Ben Hassine, Roma Statüsüne taraf Fransa'nın, İsrailli yetkililer ile Vladimir Putin hakkındaki tutuklama kararları konusunda çifte standart uyguladığına dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Vladimir Putin için Fransa dahil herkesin, (UCM'nin) tutuklama kararının uygulanmasından yana olduğunu biliyoruz. Bu nedenle Sayın Putin hakkındaki Uluslararası Ceza Mahkemesinin kararını harfiyen uygulayan Fransa'nın bugün neden İsrail'in 'dokunulmazlığını' ileri sürdüğünü anlamıyoruz."

Ben Hassine, UCM'ye taraf devlet Moğolistan'ın, 3 Eylül'deki ziyareti sırasında Putin'i tutuklamayarak mahkemenin kararını yerine getirmediğini hatırlattı.

Fransız avukat UCM'nin kararlarını yerine getirmeyen taraf devletlere yaptırım uygulanmadığının altını çizerek, "Şu anda Gazze'de bir soykırım yaşandığını kabul edecek kadar yeterli unsur bulunuyor." ifadelerini kullandı.


Muhabir: Esra Taşkın

Kaynak: aa