Gıda fiyatlarında temmuz ayında başlayan yüksek oranlı artış trendi, ağustostan sonra eylül ayında da devam etti. Eylülde gıda fiyatları geçen bir önceki aya göre yüzde 5,9 oranında artarken, yılın ilk dokuz aylık dönemindeki fiyat artışı yüzde 70’i buldu. Gıdadaki yıllık enflasyon da yüzde 107,1 olarak gerçekleşti. Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi KAMUAR, fiyatlarını
Ankara’daki marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temelü gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksininü Eylül 2023 sonuçlarını açıkladı.
YOKSULARIN HARCAMASININ YÜZDE 35,8’İ GIDAYA GİDİYOR
TÜİK’in en son açıkladığı tüketim harcamalarıyla ilgili istatistiklere göre en zengin yüzde 20’lik kesimin tüketiminin yüzde 16,6’sını gıda için ayırırken, en yoksul yüzde 20’lik kesimde gıdaya ayrılan oran yüzde 35,8’e kadar çıkıyor. İkinci yüzdeü 20’lik grupta yer alanlar ise harcamalarının yüzde 29,8’ini gıdaya yüzde 25,6’sını ise konut ve kiraya ayırıyor. Dolayısıyla gıda fiyatlarında Türkiye’de son 39 aydır yaşanan kesintisiz artış en fazla toplumun sabit gelirli yoksul kesimlerini olumsuz etkiliyor. Araştırmayla, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan veü enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan, dar ve sabit gelirlilerin, ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun tahmin edilmesiü amaçlanıyor.
Yanlış ekonomik politikaların gıda fiyatlarında tetiklediği artış, ülkedeki açlık ve yoksulluk riskini giderek daha da büyütüyor. Türkiye’nin, yıllarca sürecek bugünküü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 447ü oranında arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için bu yıl temmuz ayında 579 lira ödemek gerekiyor. Eylülde, tüm harcama gruplarında fiyatlar bir önceki yıla göre arttı. Yaz ayı olmasına rağmen özellikle meyve fiyatlarındaki yüksek artışlar dikkat çekti.
YILLIK DEĞİŞİM
Bu yıl eylülde geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 70, et-balık fiyatlarında 137,9, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 61,9 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 72,4 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 129,8, sebze fiyatları ise yüzde 227,1 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 47,1, diğer gıda fiyatları ise yüzde 62,1 oranında zamlandı. Döviz kuru ve tarım ürünü üretici fiyatlarındaki artışlar gıda fiyatlarındaki yıllık artışın önümüzdeki aylarda da üç haneli oranlara doğru tırmanmaya devam edeceğine işaret ediyor. Ekim 2022- Eylül 2023 aylarını kapsayan son bir yıllık dönemdeki ortalama gıda fiyatları, Ekim 2021-Eylül 2022 dönemindeki ortalama fiyatlara göre yüzde 115,4 oranında artış gösterdi. Hatice Katırcıoğlu
