Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, KuzeyDoğa Derneği, Koç Üniversitesi, Iğdır Üniversitesi ve ABD'den Utah Üniversitesinin işbirliğiyle küçük akbaba neslinin korunması ve popülasyonunun uydu vericisiyle takibi için hazırlanan "Küçük Akbaba Koruma Projesi" kapsamında "Midas" ve "Doğa" adı verilen yırtıcı kuşlar izlenmeye başlandı.
Uydu vericisi takıldıktan sonra 2022'nin sonbaharında benzer güzergahları takip ederek Hatay üzerinden Afrika kıtasına giren küçük akbabalar, kış mevsimini Sudan ve Çad'da geçirip, havaların ısınmasıyla ilkbaharda Mısır ve Ürdün üzerinden Türkiye'ye girip Eskişehir'e ulaştı.
"Midas" ve "Doğa", aynı göç yolunu geçerek, 2023 ve 2024 yıllarında da turlarını sürdürdü. Geçen ay yine Eskişehir'den göçe başlayan yırtıcı kuşlardan "Midas" 3 yılda 82 bin 421 kilometre, "Doğa" ise 91 bin 868 kilometre katetti.
Vericiyle takip edildikleri 3 yılda 174 bin 289 kilometre uçan kuşların, önceki senelerde olduğu gibi kışı Çad ve Sudan'da geçirmesi bekleniyor.
Saatte 150 kilometre hıza ulaştı
Afrika'ya her gidiş gelişlerinde 10 ülkeden geçen kuşlardan "Midas" en yüksek hıza saatte 147 kilometreyle Lübnan'da ulaştı. "Midas", Eskişehir'de deniz seviyesinden 4 bin 454 metreye kadar yükseldi.
En hızlı uçuşuna saatte 150 kilometreye Lübnan üzerinde ulaşan "Doğa", deniz seviyesinden 7 bin 842 kilometreye kadar çıktı.
"Veri topladığımız küçük akbaba sayısını bu yıl 2'den 9'a çıkardık"
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Hayvanat Bahçesi'nde veteriner hekim olarak görev yapan, projenin de koordinatörü olan Koruma Çalışmaları Koordinatörü Mehmet Uğur Altuncu, takip ettikleri küçük akbaba sayısının 9'a çıktığını söyledi.
Küçük akbabaların neslinin tehlike altında olduğunu vurgulayan Altuncu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu, insanlık için çok üzücü bur durum. Çalışmamızla küçük akbabaların nerede, nasıl yaşadıklarını, göç etmelerini öğrenmeye başladık. Projeyi 3 yıldır sürdürüyoruz. İlk yıl 'Midas' ve 'Doğa' adını verdiğimiz küçük akbabalarımıza GPS (küresel konumlama sistemi cihazı) takmıştık. Daha sonra bu sayıyı artırdık. Böylece verilerin doğruluğu ve küçük akbaba popülasyonunu öğrenmemiz için önemli bir çalışma oldu. Veri topladığımız küçük akbaba sayısını bu yıl 2'den 9'a çıkarttık. Yakaladığımız küçük akbaba sayısını çoğaltarak, verilerin doğruluk oranını artırıyoruz. GPS takıp doğaya yeniden saldığımız küçük akbabalardan topladığımız verileri dünyadaki ilgililerle paylaşıyoruz. Koruma çalışmasıyla nesli tehlikede olan 'doğanın temizlik işçileri' küçük akbabaların Eskişehir'de güvenli şekilde çoğalarak dünyaya katkı sunmasını sağlayacağız."
Altuncu, küçük akbabaların göçlerini denizlerin değil kara parçaları üzerinde uçarak yaptığına dikkati çekti.
Küçük akbabaların Eskişehir'den eylül ayında başlayan göçlerinde Hatay'dan Türkiye'yi terk edip, Lübnan üzerinden Süveyş Kanalı'nı aşarak Sudan ve Çad'a gittiğini dile getiren Altuncu, "Çad'da ya da Sudan'da kış mevsiminde beslenen küçük akbabalar, nisan veya mayıs ayları itibarıyla yine aynı rotayı takip edip Eskişehir'e geliyorlar. Eskişehir'deki yuvalarını düzenleyip, yumurtladıktan sonra yavrusunu büyütüp, eylül ayında yeniden göçe başlıyorlar. Göç yolculukları 10 ila 15 gün sürüyor." diye konuştu.
Mehmet Uğur Altuncu, koruma çalışmalarını ve küçük akbabaların önemini, hayvanat bahçesine gelen ziyaretçilere de anlattıklarını sözlerine ekledi.
