Sahnelerin çok yönlü oyuncusu: Ayla Algan

İSTANBUL (AA) - Algan, Girit göçmeni tüccar Vedat Kasman ile ressam Nevzat Kasman'ın kızı olarak 1937'de İstanbul'da dünyaya geldi.

Ortaokulu Notre Dame de Sion'da okuyan sanatçı, Fransa'da Versailles Lisesi'nde eğitimine devam etti.

Usta oyuncu, liseden mezun olduktan sonra tiyatro eğitimi almak üzere gittiği ABD'de ilk sahne tecrübelerini yaşadı. Ayla Algan, henüz lisedeyken tanıştığı sanatçı Beklan Algan ile 1957'de evlendi.

Türkiye'ye döndüğü 1960'ta İstanbul Şehir Tiyatrosu oyuncusu olan sanatçı, Türkiye'de ilk kez sahneye 1961'de "Tarla Kuşu" oyunuyla çıktı. Aynı yıl "Hamlet" oyununda hem Ophelia hem Hamlet karakterlerini canlandırdı.

Fransa'da Fransızca başrol oynadı

Ayla Algan, Paris'teki Ulusal Tiyatro'da, Nikolai Gogol'un "Ölü Canlar", Nazım Hikmet'in "Memleketimden İnsan Manzaraları" eserlerinde rol aldı. Paris'teki Odeon Tiyatro'sunda Fransızca başrol oynadı.

Berlin'de Schaubühne Tiyatrosu'nda "Giden Tez Geri Dönmez", "Keşanlı Ali Destanı", "Talihli Amele", "Kurban" ve "Keloğlan" oyunlarında rol aldı.

Sanatçı, 1964'te Vedat Türkali'nin senaryosuyla Ertem Göreç'in çektiği "Karanlıkta Uyananlar" filminde eşi Beklan Algan ve Fikret Hakan ile başrolleri paylaşarak sinema dünyasına girdi.

Beklan Algan ve Mesut Üstünel'in 1964'te kurduğu ilk ücretli özel konservatuar olan LCC'de 3 yıl ders verdi.

"Ah Güzel İstanbul" filmindeki performansıyla dikkati çekti

Başarılı sanatçı, 1965'te Sadri Alışık'la oynadığı Atıf Yılmaz imzalı "Ah Güzel İstanbul" filmiyle dikkati çekti.

Paris'in ünlü konser salonu Olympia'da 1971'de sahneye çıkan Algan, 1972'de ise Bulgaristan'da Uluslararası Altın Orfe Müzik Yarışması'nda ikinci oldu. Aynı yıl, Devlet Sanatçısı unvanı aldı ve UNICEF Onur Ödülü'ne layık görüldü.

Algan, 1977'de Polonya'da yapılan Sopot Müzik Yarışması'nda ise birincilik ödülünün sahibi oldu.

Usta oyuncu, Erol Keskin, Beklan Algan, Prof. Cevat Çapan, Taner Barlas, Ahmet Levendoğlu, Macit Koper, Haluk Şevket, Yekta Kara, Müge Gürman, Metin Deniz, Ergüder Yoldaş, Prof. Süleyman Velioğlu ve Oben Güney ile 1984'te Bilsak'ın kuruluşunda yer aldı, Bilsak'ta dersler verdi. Velioğlu ile ontoloji, resim ve tiyatro ile yaratıcı drama, resim ile art terapi konularında felsefi ve pratik çalışmalar yaptı.

Beklan Algan, Haluk Şevket Ataseven ve Erol Keskin ile 1988'de İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrolarına bağlı bir birim olarak Tiyatro Araştırma Laboratuvarını kuran sanatçı, Prof. İsmail Tunalı ile sanat ontolojisi eğitimi ve tezlerde felsefi tiyatro çalışmaları yaptı.

Sanatçı, 2010'dan itibaren İstanbul Drama Sanat Akademisinde "Yaratıcı ve Çağdaş Tiyatro Teknikleri" ile 'Reklam Dizi Sinema Oyunculuğu" dersleri verdi.

"Fransızca ve Türkçe şarkılardan oluşan albümler yaptı

Yunus Emre'nin felsefesini, şiir ve şarkılarını Fransızca, İngilizce ve Almanca olarak yorumlayan sanatçı Fransa, ABD, Orta Asya, Avrupa ve Afrika'da konser ve dinletiler verdi. Sanatçının halk müziğinden yola çıkarak Fransızca ve Türkçe yorumladığı şarkılar Paris'te Barclay Plak Şirketi tarafından çıkan uzunçalar ve 45'lik plaklarla müzikseverlerle buluştu.

Sanatçı, Kenan Işık'ın 1999-2001 sezonunda sahneye koyduğu Şeyh Galip'in "Aşk Hastası" oyunundan sonra Şehir Tiyatrolarından emekli oldu.

Algan, 1996'da Türkiye Yazarlar Birliği En İyi Oyuncu Ödülü'ne değer görüldü.

Ömrünün son dönemine kadar İstanbul Drama Sanat Akademisinde eğitim veren usta oyuncu 4 Ocak 2024'te İstanbul'da hayata veda etti. Sanatçının cenazesi Aşiyan Mezarlığı'na defnedildi.

Ayla Algan'ın rol aldığı oyunlardan bazıları şunlar:

"Hamlet Hamlet, "Tarla Kuşuydu Jüliet", "Sezuan İyi İnsan", "Fizikçiler", "Çil Horoz", "Nesrin", "Sinekler", "Üç Kuruşluk Opera", "Rozenbergler Ölmemeli", "Ölü Canlar", "Orta Direk", "Aşk Hastası", "Troya İçinde Vurdular Beni", "İstanbul Gözleri Mahmur", "Orkestra", "Giden Tez Geri Dönmez", "Keşanlı Ali Destanı ", "Talihli Amele", "Keloğlan", "Hayvanlar Karnavalı", "Peer Gynt", "Troyalı Kadınlar"

Diskografisi:

Ayla Algan (1976 Coşkun Plak), Aşka Veda (1977 Coşkun Plak), Yunus Emre (1972 Kültür ve Turizm Bakanlığı), En İyileriyle Ayla Algan (2008 Ossi Müzik)

Filmlerinden bazıları ise şöyle:

"O Hayat Benim", "Tut sözünü", "Dantel söküğü", "Bensiz", "Yüreğine Sor", "Ezber", "Unutulmaz", "Ayda", "Şöhret Okulu", "Binbir Gece", "Öteki Türkiye'de Bir Cumhurbaşkanı", "Patroniçe", "Ziyaret", "Arapsaçı", "Aliye", "Yadigar", "Metropol Kabusu", "Biz Size Aşık Olduk", "Hanım Ağa", "Üzgünüm Leyla", "Kız Kulesi Aşıkları", "Dört Mevsim İstanbul: İstanbul Bir Özlemdir", "Gölgedeki Adam", "Son Söz Benim", "Yılan Soyu", "Ah Güzel İstanbul", "Biraz Kül Biraz Duman", "Yıldız Tepe" ve "Karanlıkta Uyananlar"

Muhabir: Hilal Uştuk