Türkiye, büyük oranda deprem kuşağında yer alıyor ve son olarak 6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş merkezli depremlerle bu gerçek bir kez daha tüm yakıcılığıyla gün yüzüne çıktı. Bu felaketle birlikte, ülke genelinde yapı güvenliğine ilişkin alınması gereken tedbirler tartışılmaya başlandı. Özellikle büyük yıkım ve can kaybına neden olan Kahramanmaraş depremi, deprem güvenliği konusunda daha kapsamlı ve etkin bir yol haritası oluşturulmasını zorunlu hale getirdi.
Bu çerçevede, son dönemde kamuoyunda dikkat çeken bir gelişme yaşandı: MHP Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir, özellikle 4 kat ve üzeri binalarda deprem izolatörü kullanımını zorunlu kılmak için bir kanun teklifi sundu. Deprem riski taşıyan bölgelerde 4 kat ve üzeri binalarda zorunlu hale getirilmesi öngörülen izolatörlerin kullanımı, olası bir sarsıntı durumunda can kaybını ve maddi zararları en aza indirgemek amacıyla oldukça kritik bir rol oynayacak. Teklif, halen komisyonda değerlendirilme aşamasında olup, hayata geçmesi durumunda ülke genelinde birçok binanın sismik güvenliğini artıracak.
SİSMİK İZOLATÖRLER DEPREMİN ETKİSİNİ AZALTIYOR
Deprem izolatörleri, binalarda sismik hareketleri azaltmak için kullanılan yenilikçi bir teknoloji olarak biliniyor. Bu sistemler, depremin şiddetini bina temelinde absorbe ederek üst katlara daha az yük iletilmesini sağlıyor. Bu sayede, binalarda meydana gelebilecek yapısal hasarlar azalırken, binalarda bulunan kişilerin güvenliğini de sağlıyor. Özellikle yüksek katlı yapılarda ve hastanelerde kullanılan bu teknoloji, şiddetli depremler sırasında binaların ayakta kalmasını sağlıyor.
Ülkemizdeki 100 yatak kapasitesini aşan hastanelerde deprem izolatörü kullanımı zaten zorunlu hale getirilmiş durumda. Ancak bu düzenleme yalnızca belirli bir sınıf yapıyı kapsıyor; konut binaları gibi diğer yapı türlerinde henüz zorunluluk söz konusu değil. Eğer teklif yasalaşırsa, özellikle birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde, çok katlı binaların bu tür güvenlik önlemleriyle donatılması gündeme gelecek.
DEPREM KUŞAĞINDAKİ TÜRKİYE İÇİN KRİTİK BİR ADIM
Türkiye'nin büyük bölümü yüksek sismik risk taşıyan alanlardan oluşuyor. Her geçen yıl artan yapılaşma, birçok binanın güvenlik standartlarını karşılamadığı endişesini de beraberinde getiriyor. Kahramanmaraş ve çevresini etkileyen 6 Şubat depremleri de bu endişeyi doğruladı. Binlerce binanın ağır hasar aldığı bu afet, can ve mal kayıplarının önlenmesi için daha sağlam bir yapı güvenliği sisteminin gerekliliğini ortaya koydu.
Bu bağlamda gündeme gelen 4 kat ve üzeri binalarda deprem izolatörü zorunluluğu, deprem bölgelerinde güvenliği artırmak adına önemli bir tedbir olarak görülüyor. Milletvekili Özdemir'in sunduğu teklif, binaların sismik dayanıklılığını artırmaya yönelik bir adım olmasının yanı sıra, olası depremlerle mücadelede ülke genelinde toplumsal bir güvenlik önlemi olarak değerlendiriliyor. Kanun teklifinin onaylanması halinde, sismik izolatörlerin zorunlu hale gelmesi, bina yapım maliyetlerini bir miktar artırsa da, muhtemel felaketlerde insan kayıplarını ve maddi zararları en aza indirme potansiyeli taşıyor.
Türkiye, son yıllarda birçok doğal afetle sınanmış bir ülke olarak bu tür yeni önlemlerle gelecekte benzer felaketlerden korunma adına büyük bir adım atmaya hazırlanıyor. Bu adımların devamında, daha güvenli bir yapı stoğu oluşturulması ve yerleşim alanlarının depreme daha dayanıklı hale getirilmesi hedefleniyor.
