ANKARA (AA) - Güney Kore Hankuk Yabancı Diller Üniversitesi Türkiye-Azerbaycan Araştırmaları Bölümü Başkanı Prof. Dr. Oh Chong-jin, Güney Kore'de kısa süren sıkıyönetim ilanının ardından azline yönelik önerge Ulusal Mecliste kabul edilen Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden uzaklaştırılmasının, yalnızca mevcut hükümetin değil ülke siyasetinin geleceğini de şekillendirecek dönüm noktası olarak görüldüğünü söyledi.
Oh, Devlet Başkanı Yoon'un görevinden uzaklaştırılmasına ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Prof. Dr. Oh, 14 Aralık'ta Meclis tarafından kabul edilen önerge nedeniyle Yoon'un Anayasa Mahkemesinin görevden alma yargılamasıyla karşı karşıya kaldığını, bunun 2016'da ülkenin eski Devlet Başkanı Park Geun-hye'nin azledilmesinden bu yana görevdeki bir başkana yönelik ilk azil önergesi olarak tarihe geçtiğini dile getirdi.
"Anayasa Mahkemesi, Meclis tarafından iletilen görevden alma önergesini inceleyerek en fazla 180 gün içinde kabul ya da reddetme kararı alacak." diyen Oh, azil sürecinin son aşamasına geçilmesiyle, artık mahkemenin vereceği kararın hem hükümetin kaderini hem de erken seçim ihtimalini belirleyeceğini anlattı.
Oh, Yoon'dan önce iki devlet başkanının daha görevlerinden alınması talebiyle Güney Kore Anayasa Mahkemesine sevk edildiğini, eski Başkan Roh Moo-hyun hakkında görevine geri dönmesi, Park'ın ise görevden alınması yönünde karar verildiğini söyledi.
Yoon'un görevinin üzerinden 2 yıl 7 ay geçtikten sonra böyle bir süreçle karşılaşmasının halkta büyük bir şaşkınlık yarattığını belirten Oh, Güney Kore Başbakanı Han Duck-soo'nun geçici olarak Devlet Başkanı görevini yürütmesinin beklendiğini dile getirdi.
Oh, şöyle devam etti:
"Kabinedeki boşluklar ve sıkıyönetim tartışmaları nedeniyle istikrarlı bir yönetim mümkün görünmüyor. Savunma Bakanı ve İçişleri Bakanı koltuklarının boş olması, Adalet Bakanı ve diğer üst düzey yetkililerin görevlerinin askıya alınması gibi faktörler, hükümetin işleyişini büyük ölçüde aksatıyor. Bu durum, siyasi arenada ciddi dalgalanmaların habercisi olarak değerlendiriliyor."
"Hem yargı hem de siyasi partiler, istikrarı sağlamak için bir an önce harekete geçmeli"Oh, Yoon'un görevden azil sürecinin iktidar ve muhalefet partilerinde de büyük etki yarattığını ve ülkenin iç siyasetinin hareketlendiğini dile getirdi.
Güney Kore'deki ekonomik ve güvenlik krizlerinin görevden alma sürecini daha da kritik hale getirdiğine dikkati çeken Oh, şunları kaydetti:
"Döviz kuru ve borsa değerlerindeki dalgalanmalar, ABD’nin endişelerini dile getirmesi ve Kuzey Kore-Rusya ittifakına ilişkin gelişmeler, ülkeyi adeta 'mükemmel bir fırtına' ile karşı karşıya bırakıyor. Hem yargı hem de siyasi partiler, halkın endişelerini yatıştırıp istikrarı sağlamak için bir an önce harekete geçmeli."
Oh, Trump yönetiminin ikinci döneminin başlamasıyla Kuzey Kore ile ABD ilişkilerinde ortaya çıkabilecek gerilimlerin de Güney Kore için potansiyel kriz olarak değerlendirilebileceğinin altını çizerek, "Başkan Yoon'un görevden alınması süreci, yalnızca mevcut hükümetin değil Güney Kore siyasetinin geleceğini şekillendirecek bir dönüm noktası olarak görülüyor. Anayasa Mahkemesinin vereceği karar, yalnızca siyasi denklemi değil ülkenin ekonomik ve güvenlik politikalarını da derinden etkileyebilir." değerlendirmesinde bulundu.
Anayasa Mahkemesinde süreç başladıÜlkede Yüksek Mahkeme karar verene kadar Güney Kore Başbakanı Han Duck-soo, geçici olarak Devlet Başkanı görevini yürütecek.
Ulusal Meclisteki oylamanın ardından Anayasa Mahkemesi yetkilileri de konuya ilişkin açıklama yaptı.
Yoon'un azliyle alakalı Meclis kararının Yüksek Mahkemeye ulaştığını belirten yetkililer, kararın görüşülmesine ilişkin sürecin başladığını duyurdu.
Yetkililer, 16 Aralık'ta konuya ilişkin toplantı yapılacağını ifade etti.
Azil süreci nasıl işliyor?Güney Kore'de devlet başkanının görevden alınması için Ulusal Meclise sunulan azil önergesinin, Meclisin üçte ikisinin oyuyla onaylanması gerekiyor. Diğer siyasilerin azli için ise salt çoğunluk yeterli oluyor.
Azil oylamasının ardından karar, Anayasa Mahkemesine intikal ediyor. Azil sürecine ilişkin kanıtları dinleyip değerlendirmek üzere duruşma düzenleyen mahkemenin, azli onaylamak veya reddetmek için 6 ay süresi bulunuyor. Mahkemedeki 9 yargıçtan 6'sının kararı onaylaması halinde lider görevden alınıyor.
Bu durumda 60 gün içinde yeni başkanın seçilmesi gerekiyor. Bu süreç, devlet başkanının istifa etmesi durumunda da geçerli oluyor.
Güney Kore'de sıkıyönetim ilanıDevlet Başkanı Yoon Suk Yeol, 3 Aralık gecesi televizyonda yaptığı konuşmada, "muhalefetin devlet karşıtı aktivitelere karıştığı" gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etmiş ancak parlamentonun yaptığı oylamada kararı kaldırması ve ardından bunun Bakanlar Kurulunda onaylanmasıyla geri adım atmıştı.
Yoon, muhalefeti "hükümetin işlevini yerine getirmesini engellemekle" suçlayarak, sıkıyönetimin "Kuzey Kore yanlısı güçleri ortadan kaldırmayı ve anayasal özgürlük düzenini korumayı amaçladığını" savunmuştu.
Sıkıyönetim ilanının ardından Savunma Bakanlığı, ordudaki komutanlara toplantı talimatı verip teyakkuzda olunması çağrısı yapmıştı. Öte yandan "sıkıyönetim birlikleri" olarak görevlendirilen askerlerin Ulusal Meclise girdiği bildirilmişti.
Ulusal Mecliste yapılan acil oturumda sıkıyönetim kararının kaldırılmasına ilişkin verilen önerge, 190 milletvekilinin oyuyla kabul edilmişti. Ulusal Meclis Başkanlığı Ofisi, sıkıyönetimin, yapılan oylamanın ardından "hükümsüz" hale geldiğini açıklamıştı.
Bunun üzerine Bakanlar Kurulunu toplayan Yoon, kabinenin onayının ardından sıkıyönetimi sona erdirdiğini duyurmuştu.
Muhabir: Mehmet Şah Yılmaz
