Bir zamanlar Adana’dan Halep’e kadar uzanan geniş bir coğrafyada yaşayan bu narin canlı, bugün sadece Hatay sınırları içinde, Kırıkhan ve Reyhanlı arasında yer alan Dağ Ceylanı Yaban Hayatı Geliştirme Sahası’nda hayatta kalmaya çalışıyor.
Dünya Doğa Koruma Birliği’nin (IUCN) 2025 envanterine göre, dünya genelinde kalan yaklaşık 3.000 dağ ceylanının tam 1.504’ü Hatay’da yaşıyor. Bu durum, Hatay’daki popülasyonu küresel ölçekte kritik öneme sahip bir konuma getiriyor.
YENİ SU KAYNAKLARI VE GIDA ALANLARI OLUŞTURULUYOR
Doğa Derneği ve Hatay Tabiatı Koruma Derneği (TAKODER) iş birliğiyle yürütülen “Hatay Ceylanlarını Kurtarma Projesi”, 2024 Ağustos ayında IUCN Save Our Species ve Segre Vakfı desteğiyle başlatıldı. Proje kapsamında:
3 yeni su kaynağı oluşturuldu,
10 dönümlük alana nohut ekimi yapılarak ceylanların besin ihtiyacına destek sağlandı,
11 tarihi su sarnıcının çevresi ekolojik parmaklıklarla çevrilerek düşme ve ölüm riskleri önlendi,
4 eski su kaynağı restore edilerek sürekli ve güvenli su erişimi sağlandı.
GENETİK ÇEŞİTLİLİK GÜÇLENDİRİLECEK
Sadece hayatta kalmak değil, sağlıklı nesiller üretmek de hedefleniyor. Bu nedenle proje kapsamında, dağ ceylanlarının genetik çeşitliliğini artırmaya yönelik bir plan geliştiriliyor.
İzole yaşayan küçük topluluklar zamanla hastalıklara karşı dirençlerini kaybediyor. Bunun önüne geçmek için, yeni yaşam alanları oluşturularak türün farklı bölgelere yayılması amaçlanıyor. Proje ekibi, geçmişte dağ ceylanlarının yaşadığı alanları inceleyerek, yeniden yerleştirme olasılıklarını değerlendiriyor.
YEREL HALK, ÖĞRENCİLER VE ÇİFTÇİLER PROJEDE
Proje yalnızca doğaya değil, insanlara da dokunuyor.
Şu ana kadar 300’den fazla öğrenciye eğitim verildi,
Bilgilendirici materyallerle farkındalık çalışmaları yürütüldü,
Çiftçiler ve çobanlarla doğrudan iletişime geçilerek ortak yaşam alanı bilinci oluşturuldu,
Sosyal medya ve yerel toplantılarla koruma çalışmaları geniş kitlelere ulaştırıldı.
DOĞA DERNEĞİ’NDEN ÇARPICI AÇIKLAMA
Doğa Derneği Koruma Programı Koordinatörü Şafak Arslan, projenin önemini şu sözlerle vurguladı:
“Hatay, Türkiye’deki dağ ceylanlarının son sığınağı. Buradaki ceylanları korumak, bu türün dünya üzerinde varlığını sürdürebilmesi açısından kritik bir görev. TAKODER ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile birlikte yıllardır bölgede ciddi ve başarılı çalışmalar yürütüyoruz.”
“POPÜLASYONU ARTIRMAK ZORUNDAYIZ”
Arslan, ayrıca şunları ekledi:
“Uluslararası alanda tanınırlığı olan bu projeyle, sadece var olan ceylanları korumakla kalmıyor; aynı zamanda yeni habitatlar oluşturarak popülasyonu artırmayı da hedefliyoruz. Dağ ceylanlarının tekrar Adana, Kahramanmaraş, Gaziantep gibi eski yaşam alanlarına dönebilmesi için araştırmalar yapıyoruz.”
