Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA), deprem tehlikesi ile mücadelede devrim niteliğinde bir çalışmaya imza attı. Türkiye genelindeki diri fay hatlarını inceleyen ekipler, bugüne kadar 225 fay hattının deprem üretme potansiyelini ortaya koydu. Son olarak Aydın, Uşak ve Manisa bölgelerinde yürütülen araştırmalarda 25 yeni fay hattı üzerinde önemli verilere ulaşıldı.
Projenin başında yer alan Jeoloji Yüksek Mühendisi Hasan Elmacı, “Manisa’nın Salihli ilçesindeki bir hendekte, son 11 bin yıl içinde meydana gelen 4 büyük deprem izine ulaştık. Bu izlerin yaşlarını belirleyip tekerrür periyotlarını inceleyeceğiz” dedi.
DERİNLERE KAZILARAK DEPREMİN İZİNE ULAŞILDI
MTA ekipleri, diri fayların bulunduğu alanlarda 50 metre uzunluğunda, 5 metre genişliğinde ve 4 metre derinliğinde hendekler açarak, geçmişte yaşanan depremlerin izlerini araştırıyor. Hendek duvarlarında jeolojik katmanları inceleyen uzmanlar, binlerce yıl öncesine ait deprem izlerini laboratuvar ortamında analiz ediyor.
Bu verilerle Türkiye’nin Deprem Tehlike Haritası’nın güncellenmesi ve afet riskinin azaltılması hedefleniyor. MTA Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanı Doç. Dr. Selim Özalp, "Afet zararlarını azaltmak için tehlikenin hem zamansal hem mekânsal olarak belirlenmesi gerekiyor. Bu çalışmalar, Türkiye’nin afet hazırlık süreçlerine ciddi katkı sağlıyor" ifadelerini kullandı.
DEPREM PERİYOTLARI VE RİSK TAHMİNLERİ
Hendek çalışmaları sonrası elde edilen bulgularla fayların deprem üretme periyodunun hesaplandığını belirten Hasan Elmacı, "Örneğin, 500 yılda bir tekrar eden bir depremi saptadığımızda, bir sonraki depremin büyüklüğünü, yer değiştirme miktarını ve olası zamanını yüzdelik dilimler içinde tahmin edebiliyoruz" dedi.
Elde edilen bu detaylı veriler, Türkiye Deprem Tehlike Haritası’nın alt yapısını oluşturacak ve hassasiyetini artıracak. Bu çalışmalar, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri sonrasında hız kazandı ve TÜBİTAK tarafından desteklenen Türkiye Diri Faylarının Paleosismolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Araştırma Platformu aracılığıyla genişletildi.
HEDEF 2030: TÜM FAYLAR KAYDEDİLECEK
MTA, 2030 yılına kadar Türkiye’deki tüm diri fayların tarihsel süreçlerini ortaya koymayı ve bu bilgileri kullanıcıların hizmetine sunmayı hedefliyor. Bugüne kadar 225 fay hattının incelendiği projede, geri kalan fay hatlarının da detaylandırılması için çalışmalar devam ediyor.
Bu kapsamda, Türkiye genelinde 485 diri fay hattı olduğu ve bunların 225’inde çalışmalar tamamlandığı kaydedildi. Elde edilen sonuçlar, hem yerel yönetimlerin hem de vatandaşların riskleri daha iyi anlamasına olanak sağlayacak.
MTA’nın yürüttüğü bu çalışmalar, Türkiye’nin deprem riskiyle mücadeledeki stratejik adımlarından biri. Özellikle yüksek risk taşıyan fay hatlarının belirlenmesi ve bu doğrultuda alınacak önlemler, olası can ve mal kayıplarını azaltma potansiyeline sahip.
2023 depremleri sonrası yaşanan acıların bir daha tekrarlanmaması için bilim insanlarının yer altına yaptığı bu yolculuk, gelecekte daha güvenli bir Türkiye’nin temelini oluşturabilir.
