Etrafımızda var olan ve belki bugüne kadar dikkatimizi çekmeyen psikolojik bazı
rahatsızlıkların var olduğunu bilmenizi isterim. Değerli okurlarım psikoloji öyle bir önem arz
ediyor ki bazen hayatımızda suçlu, yanlış, mantıksız bulduğumuz şeylerin aslında bir nedeni
vardır. Şunun bilinmesini isterim; hayatta her sonucun bir nedeni vardır. Uzun yıllar önce
yapılan bir araştırmada yangın çıkartan kişilerin üzerinde bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışma
sonucuna göre bazı insanların davranışlarını kontrol edemeyerek yangın çıkardıklarını ve bu
durumun onların elinde olmadığını tespit edilmiştir. Bu çalışma raporuna istinaden Dünya
Sağlık Örgütü ve Amerikan Psikiyatri Birliği günümüzde dürtü denetim bozukluğu adı altında
olan yangın çıkarma rahatsızlığı psikolojik rahatsızlıklar tanı kitabına eklenmiştir. Bu
bağlamda etrafımızda bazı çocuk ve yetişkinlerin yangın çıkarma olaylarına şahit oluyorsak
bir kez daha düşünülerek bunun hastalık olabileceği bilincinde olmanızı isterim.
YANGIN ÇIKARMA ( PİROMANİ)
Yangın çıkarma dürtüsünü yoğun şekilde yaşayan ve bu dürtüsüne mani olamayan kişi
yangına sebep olur. Bu sebep oluşun ardından ortaya çıkan sonuçlardan büyülenir , bunlara
ilgi duyar ve haz alır.
Kişi ateşe vermeyi planlar ve bu planı gerçekleştirmeden önce yoğun gerginlik hisseder. Ateşi
çıkardıktan sonra yoğun haz alır ve gerginliği son bulur. Yangının verdiği zarardan pişmanlık
duymak yerine büyük zevk alır.
Ateş ve itfaiyecilikle ilgili malzemelere ilgi duyar. Yangın haberlerini heyecanla izler. Maddi
bir çıkarı veya kendine arazi açma amacı yoktur. İdeolojik bir duruma dikkat çekmek veya bir
terör örgütü faaliyeti ile ilgili değildir.
Yangın çıkarma hastalığının sebebi henüz tam anlamıyla açıklanmamıştır. Çocukluk ve
ergenlik dönemindeki travmaların neden olduğu düşünülse de genetik ve nörokimyasal
temellere dayandığı düşünülmektedir.
BELİRTİLER
• Birden çok kez ve birden çok yerde kasıtlı yangın çıkarma
• Yangını çıkarmadan önce gergin olma veya duygusal olarak uyarılma
• Yangın ile ilgili her şeye aşırı ilgi ve merak
• Yangın çıkartırken ya da çıktıktan sonra izlerken yaşanan tatmin duygusu
• Parasal çıkar için, siyasal bir görüşün eylemi için, suç kanıtlarını gizlemek için, öfke
gösterisi ya da of almak için çıkartılmaz
• Davranım bozukluğu, duygudurum bozukluğu, antisosyal kişilik bozukluğu gibi
psikiyatrik durumun var olmaması
TEDAVİ
Yangın Çıkarma hastalığının nedeni belli olmadığı için kesin bir çözüm öne sürülemez.
Bu hastalığın düşük sosyo kültürel düzeyde ve düşük iletişim becerilerine sahip kişilerde
çıkma olasılığı daha yüksektir. Bu bağlamda bireylerle bilişsel davranışçı terapi ile
çalışılabilir. Bu terapi yöntemi ile öz farkındalık ve yaşam becerileri kazandırma hedeflenir.
Bu soruna sahip kişilerde genelde yüzeyde olan ya da bastırılmış agresyon ( öfke) fazlalığına
rastlanır. Bu da kişinin kendini iyi ifade edememesine bir başka deyişle öfke duygusunu
olması gerektiği gibi yaşayamamasına neden olmaktadır. Buna yol açan travmalar belirlenir
ve psikoterapide travma çalışması ile yangın çıkarma dürtüsü ve davranışı son bulur. Birey
çok şiddetli derecede yangın çıkarma dürtüsünün üstesinden gelemiyorsa bu durum günlük
fonksiyonlarını yerine getirmesine engelse ilaç tedavisine başvurulabilir.
