Televizyon dizileri hayatımıza silahtan, kavgadan, entrikadan daha fazla ne katabilir dediğimiz anda yetişti imdada ALİ VEFA… Farkında mısınız bilmem ama artık izleyen herkes farkında Otizm ’in. Bu yazımda kısaca merak edilenleri yazmaya çalışacağım. Otizm nedir? Otistik Savant her Otizmli bireyde mi görülür?
"Mucize Doktor ile Türkiye’de kapalı kapılar ve raporlar arasına sıkışıp kalmış; farkındalık oluşturulamamış Otizm, gün yüzüne çıkmış oldu."Good Doctor" dizisinden uyarlanan "Mucize Doktor", Tıp fakültesini birincilikle bitirmiş, otizmli bir doktor olan Ali Vefa'nın hikayesini anlatıyor. Ancak Otizm kapsam olarak faklı dallara ayrılıyor. Bu bakımdan toplumumuzda her otizmli bireyin Dr. Ali gibi üstün yeteneklere sahipmişçesine bir algı yaratılması olasılığı da var. Oysaki çoğu otizmli ciddi oranda öğrenme zorlukları da yaşamaktadır ve gelişim için yoğun eğitim almaya ihtiyaç duymaktadır.
'İdiot Savant' ya da türkçe haliyle 'Aptal Dahi' olarak da adlandırılan Savant sendromu ‘Otistik Savant’ terimi yanlış yönlendirmeye açıktır. Savant sendromunu anlayabilmek için otizmin ne olduğunun da iyi düzeyde bilinmesi gerekir.
Savant sendromu taşıyan her birey otizmli değildir; aynı zamanda, her otizmli birey de savant sendromuna sahip değildir.
OTİZM, Sosyal iletişim ve etkileşimdeki kalıcı yetersizlikler, sınırlı/yinelenen davranış örüntüleri, aynılıkta ısrarcılık, rutinlere bağlılık ve duyusal uyaranlara aşırı duyarlılık ya da duyarsızlıkla kendini gösteren ve belirtileri çok yoğun olarak 24 ay ve sonrasında ortaya çıkan bir gelişimsel yetersizliktir.
SAVANT SENDROMU, Otistik savant, matematik, müzik veya görsel alanda yetenekli çoğunlukla otistik hastaların yaşadığı ancak başka hastalıkların da sebep olabildiği sendroma verilen addır.
Araştırmalara göre otizmli bireylerin %10’u savanttır. Savant bireylerde yapılan araştırmalara göre %50’sinin aynı zamanda otizm spektrum bozukluğuna sahip olduğu belirlenmiştir. Bu araştırmaya göre otizm ile savantın ufak bir noktadan birbiri ile bağlantılı olduğu söylenebilir. Ancak biri diğerini getiriyor gibi bir yargı kullanmak doğru olmayacaktır.
Savant bireyler arasında en çok görülen özellik ise mükemmel bir belleğe sahip olmalarıdır.
Otizmli bireylerle birlikte yapılan çalışmalarda ulaşılan sonuçlar, otizmli bireylerde görülen savant yetisinin daha çok sanat üzerine olduğunu göstermektedir.
Otizmin genel ve en çok bilinen özelliklerinden biri sürekli kendini tekrarlayan davranışların yapılmasıdır.
Savant olan otizmli bireylerde kişilerin isimleri, doğum günleri gibi akıllarında tuttukları takvimsel bilgileri sürekli tekrarlama eğiliminde olabilirler.
Savantların ve otizmi olan bireylerin sözel alanda yaşadıkları belli bir sıkıntıları vardır. Bu da zekâ testi uygulamalarında bariz bir şekilde onların sonuçlarını etkilemektedir. Zekâ testlerinde de değerlendirilen alan oldukça dar bir alan olduğu için zekâ geriliği yaşadıkları düşünülmektedir.