Unutmayalım ki 0-3 yaş arası dönemde çocuklar yalan kavramını tam olarak bilmezler. Çocukların yalan söyleme nedenlerine baktığımızda, yalanlarının altında gerçekleşmesini diledikleri istekleri yatar. Yalanları, bazen ailelerini memnun etmek bazen de olmasını diledikleri şeyleri oluyormuş gibi ifade etmek için kullanırlar.3-6 yaş döneminde ise çocuklardaki hayal gücü muazzam ölçüde kuvvetlidir. Yaşadıklarını abartarak hikâyeleştirebilir; yatağının altında canavar gördüğünü söyleyebilir hatta oyuncaklarının konuştuğunu belirtebilirler. Hayal güçleri gelişmiş olduğu için ve gerçeklik duygusu henüz oluşmadığından hayallerle ilgili ifadeleri gerçek gibi anlatmaları normaldir. Hayal dünyası olmadan çocuk, çocukluğunu yaşayamaz ve kendini geliştiremez. Bu yaş grubundaki çocuklar için yapılması gereken en önemli şey; çocuğun anlattıklarını sessizce ve can kulağı ile dinlemektir. 6 yaş sonrasında söylenen yalanlar sıklığını koruyor ya da artıyorsa işte orada bir şeyler yolunda gitmiyor demektir!
Peki 6 yaş sonrasında söylenen yalanların nedenleri nelerdir?
Özellikle baskıcı ve suçlayıcı bir aile ortamı varsa çocuk, davranışının sorumluluğunu almak yerine cezadan kaçmak için yalana başvurabilmektedir.
Fiziksel şiddet gören, tehditlerin yoğun kullanıldığı bir ailede büyüyen çocuk, yaptığı herhangi bir yanlış ya da yerine getirmediği görevler ve buna karşı gelecek tepkilerden korktuğu için yalana başvurabilmektedir.
Kendisini zayıf ve değersiz hisseden özgüveni düşük olan bir çocuk, güç kazanmak
Çocuklar, eğitimin başladığı annelerini, babalarını gözlemler ve onları örnek alırlar. Aile üyeleri yalan söyleyen çocukların yalan söyleme olasılıkları artmaktadır.
Ailenin beklentilerini karşılamakta güçlük yaşayan bir çocuk, hele ki sevgiyi yalnızca ailesinin beklentilerini karşıladığında alabileceğini hissediyorsa yalana başvurabilmektedir.
Yaptıkları neticesinde aşırı tepki alan çocuklar, ceza almamak ve rencide edilmekten kaçınmak adına yalan başvurabilmektedir.
Psikolojik şiddet gören çocukların yalan söyleme olasılıkları bir hayli fazladır..
Bu durumda anne ve babalar çocuklarına nasıl davranmalı?
1)Öncelikle nedeni belirlenmeli!
2)Çocuğunuza güvenin! Güven aşılayın!
3) Kendi Davranışlarını Sorgulayın! Yalan Sırdaşlığı Yapmayın!
4) Baskıcı, Cezacı ya da Mükemmeliyetçi Olmayın! Başkasıyla Asla Kıyaslamayın!
5) İlgili Olun!
6.Şiddetli Sorgulama Yapmayın!
7) Şiddet Uygulamayın!
Her şeye rağmen çocuk yalan söyleme davranışını sürekli hale getiriyor ve bu durum kontrol altına alınamayacak boyuta geliyorsa altında farklı nedenler yatabilir. Bu durumda çocuk psikiyatristlerinden destek almayı ihmal etmeyin!