Çocuğun fiziksel ve psikolojik anlamda sağlıklı gelişiminde içinde bulunduğu ailenin psikolojik atmosferi belirleyici rol oynamaktadır. Bu atmosfer Darling ve Sterling’in deyimiyle ebeveynlerin çocuk yetiştirme konusundaki temel değer, tutum ve davranışlarını kapsar. Kişilerin sahip oldukları kalıplaşmış tutumlar, küçük yaşlardan itibaren, çevreden gelen bir takım kulaktan dolma bilgilerle oluşur. Çocuk dünyaya geldiği andan itibaren ilk model aldığı kişiler ebeveynleridir.
Freud kişiliğin 0-6 yaş arasında kazanıldığını belirtmektedir. Bu dönemlerde çocuk daha çok anne-baba ile etkileşim halinde olmaktadır. Onları eksiksiz görür ve davranışlarını örnek alır. Anne-baba-çocuk ilişkisinin temelini anne-babanın sahip olduğu tutumlar belirlemektedir. Bu doğrultuda anne-babanın yanlış tutumlarından dolayı sağlıksız bir ortamda büyüyen bir çocuğun ileride kendi ailesi ile de sağlıksız ilişkiler kurması kaçınılmaz olacaktır.
Çocuk yetiştirmede ebeveyn tutumları; demokratik, otoriter, izin verici-müsamahakar ve izin verici-ihmalkar olmak üzere dört temel boyutta ele alınmaktadır.
1.Demokratik Ebeveyn Tutumu
Demokratik ebeveyn tutumuna sahip ebeveynler çocuklarına saygı duyarlar, onların fikirlerini sorar ve önemser, farklı yönlerden gelişmesine katkı sağlarlar, bir problemi olduğunda aile içinde bunu konuşur ancak son kararı kendisine verdirirler, sevgi gösterirler, çocuklarına karşı hoşgörülü ve adaletli olurlar, yani kısaca; çocuğun kendini gerçekleştirmesine yardımcı olmaya çalışırlar. Demokratik ebeveyn tutumuna sahip bireyler tarafından yetiştirilen çocuklar sosyal, dengeli, özgüven sahibi, sorumluluklarının bilincinde ve saygılılardır. Özgür ve saygı duyulan bir ortamda yetiştikleri için atılgan ve yaratıcılardır.
2.Otoriter Ebeveyn Tutumu
Otoriter tutuma sahip ebeveynler çocuklarını sürekli gözlem altında tutarlar, çoğunlukla çocuğun eylemlerini hatalı olarak algılamasına sebep olacak davranışlar sergilerler ve onların fikirlerini almayı reddederler. Bu durumda çocuk sadece istenileni yerine getirir. Anne-babanın koyduğu kurallar her şeyin üstündedir, yaptıkları her şey doğrudur ve sorgulanmaya kapalıdır,otoriter ebeveynliği; çocukları anlamadan, onlarla tartışmadan/konuşmadan isteklerini direk olarak olumsuz karşılayan ebeveynlerin, kendi belirledikleri emir ve kurallara çocuğun uymasını bekleyerek hareket etmesi olarak açıklamaktadır
3.İzin Verici-Müsamahakar Ebeveyn Tutumu
İzin verici–müsamahakar ebeveyn tutumuna sahip bireylerin çocuklarına karşı duyarlılıkları yüksek olmasına karşın kontrol düzeyleri düşüktür. Bu tarz ebeveynler çocuklarının dürtü, arzu ve hareketlerine karşı kabul edici bir tutum sergilemekle birlikte olgunlaşmış davranışlara olan talepleri de azdır. Çocuklarına karşı ilgili ve sıcak davranmaktadırlar. Ebeveynler onların tek başına aldıkları kararları uygulamasına destek verirken, bunları kontrol etmekten kaçınmakla birlikte belirlenen kurallara uyma noktasında çocuklarını cesaretlendirmezler. Bu ebeveyn tutumuna sahip bir ailede yetişen çocukların duygularını kontrol etme, kendini düzenleme, stresle başa çıkma ve sorumluluk olma gibi konularda problem yaşadıkları gözlenmiştir.
4.İzin Verici-İhmalkar Ebeveyn Tutumu
İzin verici–ihmalkar ebeveyn tutumuna sahip bireylerin çocuklarına karşı duyarlılıkları ve kontrol düzeyleri düşüktür. Bu tarz ebeveynler çocuklarını kendilerinden uzak tutma arzusu içerisinde olmakla birlikte duygusal yakınlıktan kaçınıp sadece temel ihtiyaçlarını karşılamaktadırlar. Çocukları ile olan ilişkilerinde düşük düzeyde çaba gösterdikleri ve çocuklarını seçimlerinde yalnız bıraktıkları gözlemlenebilmektedir..
